Vanaf morgen gaan ook in Zuid-Holland de scholen weer van start voor een nieuw rondje rond de kerk. Voor het eerst in de geschiedenis is de opstart voor mbo- en hbo-scholen anders dan het standaardrecept van de afgelopen decennia: dus geen ontvangst met een gebakje, niet bijpraten over de vakantie, geen aula in theateropstelling en geen afsluitend grapje van docent Henk om vervolgens als een speer de lokalen in te vliegen voor overleggen en trainingen.
Door corona is alles anders geworden en de oude patronen van de opstart zullen doorbroken moeten worden. En dat vraagt om creativiteit.
Dat laatste woord zie je en hoor je de laatste weken overal; in het onderwijs moet bijvoorbeeld een groter beroep worden gedaan op de creativiteit van de jeugd, want als dat niet gebeurt, dan hebben de jongeren later geen werk. Er wordt zoveel mogelijk geautomatiseerd, dus alle beroepen zonder creativiteit kunnen dadelijk door een robot worden uitgevoerd. Stond volgens mij in de Volkskrant of in de Libelle. Kortom, deze soft skill, deze 21st century skill, moet echt worden ontwikkeld.
Maar ook de volwassenen die nu thuiswerken, lopen geestelijk vast volgens de NOS: de mensen bewegen niet meer, staren de hele dag naar het scherm in een kleine werkkamer met deprimerende witte muren en worden afgeleid door de kinderen, die de huiskamer dan weer wel op een heel creatieve manier aan het verbouwen zijn.
Gelukkig zijn er voldoende deskundigen die goede adviezen geven om ervoor te zorgen dat het weer wat losser wordt in onze bovenkamer. Voorbeeld: ga bewegen in de pauze. Dus ga even lekker een blokje om in je nieuwbouwwijk, want daar valt op maandagmiddag altijd wel iets te beleven. Ander mooi advies: koop een hond. Loop je tenminste niet alleen door de wijk. Mijn adviezen: zorg dat je minimaal een anderhalf uur pauze hebt (gewoon afspraken verzinnen en in je agenda zetten), ga uitgebreid lunchen met een goed glas wijn en houd daarna een heerlijke siësta. En koop in plaats van die afgezaagde hond een wat verfrissender huisdier, zoals een piranha of een aap.
Vooral in het beroepsonderwijs wordt er op dit moment dus heel veel verwacht van de creativiteit van de docenten, want ga maar eens een klas opstarten via een beeldscherm. Externe bureaus worden ingevlogen om docenten te laten zien wat er allemaal mogelijk is met het online lesgeven: in een webinar van twee uur lang worden alle nieuwste apps gepresenteerd, waarmee een docent de klas kan vermaken. Google Classroom, Miro, Flipping the classroom, Flipgrid, flipping my head of flipping my life, er is zoveel mogelijk. Na dit webinar mogen docenten weer snel naar een volgend overleg of de online les in. Er is of geen tijd om iets flippends te ontwikkelen of geen ruimte in het hoofd om hier creatief mee aan de slag te gaan.
Het is bewezen dat het gezamenlijk voorbereiden van lessen en de opbrengst daarvan evalueren, de meest kritische succesfactor in het onderwijs is. Niet even snel tussendoor een PowerPointje in elkaar flansen, maar in rust en in overleg lessen ontwikkelen. We kunnen niet verwachten dat studenten creatiever worden als docenten er niet aan toekomen om samen uitdagende (online) opdrachten te ontwikkelen en te evalueren. Het is te hopen dat de scholen hier, zeker in deze tijd, meer tijd voor vrijmaken en de creativiteit van de docenten weten te stimuleren.
Als ZZP’er heb ik nu wel de ruimte om een aantal leuke trainingen (waarover binnenkort meer) te ontwikkelen en twee daarvan hebben te maken met (online) didactiek; ik overleg met andere deskundigen, ik lees, lach, leer en experimenteer. En daar komen de mooiste ideeën uit voort.